Schroevendraaierantenne

Een schroevendraaierantenne is een verkorte HF antenne bestaande uit een verstelbare spoel, meestal onderaan,  en een straler. Het zijn verkorte kwartgolfantennes, je hebt tegencapaciteit nodig. Heb je een metalen balustrade aan je balkon, dan zou dit goed als tegencapaciteit kunnen werken. Heb je dit niet, dan zal de antenne op een grote metalen plaat gemonteerd moeten worden. Radialen zouden ook een optie zijn, maar meestal heb je hier op balkon geen ruimte voor.

De meeste schroevendraaier antennes moet je met de hand afstemmen. Je gebruikt weinig van de spoel op hoge frequenties, en bijna de hele spoel op de laagste frequenties. Er zijn schroevendraaier antennes die je op afstand kunt bedienen, bij voorbeeld de Diamond SD330. Yaesu heeft een automatische schroevendraaier antenne, de Atas 120a.

Atas antenne op balkon met radialen
Atas 120a, een automatische schroevendraaier antenne.
atas antenne op balkon
Een Diamond sd330 op het balkon, maar niet bij mij.

De outback antenne zoals elders omschreven op deze site is ook een schroevendraaier antenne, alleen kun je deze niet op elke frequentie afstellen omdat de elektrische lengtes van de spoel vastliggen door de gaatjes. Een normale schroevendraaier antenne kan op elke elektrische lengte ingesteld worden door de slider die over de spoel beweegt. Je hebt schroevendraaiers van allerlei merken en types zoals de HF-pro, Comet HFJ-350M Toy Box, en de Komunica HF-PRO 2.

Zelf maken

Je kunt heel eenvoudig zelf een schroevendraaier antenne maken. Neem 6mm² blank vertind aarddraad, gewoon te koop bij de bouwmarkt, en draai 5 meter van deze draad om een buisje van 30 mm doorsnede over een lengte van 30 cm.  Aan de ene zijde monteer je een connector, aan de andere kant een draad van bij voorkeur 2,5mm² van een lengte die je verticaal kwijt kunt. Een draad van 2,5 meter kun je afstemmen tussen 10 en 20 meter door middel een draadje met 2 krokodillenbekjes. Het ene bekje komt bij de connector, met het andere bekje stem je de antenne af door deze op een winding te klemmen. Wel moet er een goede tegencapaciteit zijn van een hekwerk op het balkon of iets anders.

Een soortgelijke constructie had ik gemaakt met 7 meter draad langs een glasfiber mast, dit werkt als een prima 30 en 40 meter antenne.

Hoger rendement uit een schroevendraaier antenne

Van een standaard schroevendraaierantenne moet je geen wonderen verwachten, zeker niet als de straler maar 1 of 2 meter is. Mocht je de mogelijkheid hebben een langere draad langs een glasfibermastje omhoog te brengen, een draad langer dan de standaard straler van de antenne, dan vervang je de straler van de schroevendraaierantenne door die draad. Hoe langer de draad, hoe groter het rendement. Hou er wel rekening mee dat als de draad langer is dan 2,5 meter je niet meer op 10 meter kunt afstemmen, en als de draad langer is dan 5 meter niet meer op 20 meter. Zelf heb ik er soms 8 meter draad opzitten en kan afstemmen op 40, 60 en 80 meter. Zeker op 40 meter werkt dit heel goed, ik heb er in ssb Japan en Zuid-Amerika mee gewerkt. Op 80 meter kan ik er goed mee uitkomen in het Nederlandstalig amateur net en zijn ssb verbindingen binnen Europa goed mogelijk. In FT8 is op 80 meter Australië en Amerika wel eens te bereiken met deze constructie.

Update van de schroevendraaier antenne

Al geruime tijd had ik problemen met de swr van de schroevendraaier antenne die niet stabiel was. Het ene moment was de swr 1 op 1, het andere moment schoot het naar 1 op 2 en dan soms weer terug naar 1 op 1 en alles ertussen. Het euvel blijkt het balkonhek te zijn waar sommige elementen of en toe geen elektrisch contact met elkaar maken. De tegencapaciteit verandert dan dus steeds wat een andere swr tot gevolg heeft.

Ik heb nu een magneetvoet aangeschaft en deze geplaatst op een metalen statief voor een ouderwetse televisie. Ik heb door middel van een kabeltje met krokodillenbekjes het statief en de massa van de antenne met elkaar verbonden. Het resultaat is tot nu toe erg goed, swr op 80, 60 en 40 meter rond de 1:1,5. Ik heb er nu geen draad opzitten maar een telescopische spriet van MFJ met een lengte van 5 meter. Nee, de antenne is beslist niet wind-proof, maar met weinig wind is er goed mee uit te komen,
vooral op 40 meter.

Schroevendraaierantenne op magneetvoet en oud televisiestatief.