Een dipool monoband antenne is tot en een golflengte van 4 meter met een kant-en-klare 1:1 balun prima zelf te maken. De balun zorgt ervoor dat je een symmetrische open dipool kunt aansluiten op een a-symmetrische coaxkabel. Ik gebruik de Diamond BU-55 die werkt van de 80 meterband tot en met de 4 meter band. De balun is een stuk steviger dan de meeste zelfgemaakte baluns.
Een dipool is een halvegolfstraler, de draden die wij op de balun aansluiten zijn ieder een kwart golflengte. Hoe dikker wij de draad nemen, des te breedbandiger zal de dipool zijn. Dit heeft de maken met het skineffect, hoogfrequent maakt gebruik van de huid, het oppervlak, van de draad. Daarom worden vaak ook holle buizen gebruikt bij het fabriceren van antenne’s, een massieve buis is veel duurder en zwaarder en heeft alleen bij gelijkstroom nut. Bij wisselstroom gaan de elektronen naar de buitenkant, en hf is nou eenmaal wisselstroom.
Een draad van 2,5 mm² volstaat in de meeste gevallen voor een goede bandbreedte, je kunt hier installatiedraad voor nemen. Dunnere draad kan ook, maar ik zou nooit dunner dan 1mm² nemen.
De draden hang je op onder een hoek tussen de 180° en 120°. Ik heb zelf voor 20 meter een draad van circa 5 meter omhoog lopen langs een glasfibermast en onder een hoek van 120° de andere draad naar beneden. De swr is ronduit goed en het resultaat…..ach, het is geen beam, maar het doet niet onder voor welke verticale antenne voor 20 meter dan ook. De resultaten zijn te vergelijken met een Fritzel-dipool, die is alleen veel duurder en vaak niet te plaatsen. Wel is de Frtizel multi-band. Je zou de hier beschreven dipool met traps ook multiband kunnen maken, maar dat is nog niet zo eenvoudig, maar zeker niet onmogelijk.
Het afregelen van de antenne doe je het gemakkelijkst met een antenne-analyzer. Stuit de analyzer met een zo kort als mogelijke coaxkabel aan op de antenne en knip de draden, aan beide kanten, steeds een paar mm (als je erg veel te laag zit in frequentie een paar cm) tot de beste swr is bereikt midden in de band, of op het frequentiegebied waar jij wilt uitkomen.
De ideale hoogte boven de grond is (tot 15 meter) gemiddeld een halve golflengte, het hangt af van de grondlagen. Voor 20 meter is 10 meter een mooie hoogte en voor veel amateurs haalbaar. Voor 80 meter is 40 meter een mooie hoogte, maar weinig amateurs kunnen dit verwezenlijken. Ook lager werkt de dipool nog goed hoor. Op de banden boven de 21 MHz is het meest ideaal de antenne zo hoog als mogelijk op te stellen zodat de invloed van de omgeving minimaal is. Maar ook dit is beslist geen noodzaak. Voor 6 meter heb ik 2 draadjes van 150 cm hangen op balkon met een balun, de swr is prima en als de sporadische E zijn best doet ligt Europa aan mijn voeten 🙂 .
De monoband dipool kun je verticaal, horizontaal en diagonaal ophangen, of 1 been verticaal en het andere been diagonaal. Het 1 been verticaal en 1 been diagonaal kun je de impedantie van 50 ohm het best benaderen, dus de beste swr, maar of de afstraling dan ook beter is, is mij nog niet opgevallen. Het is wel zaak dat de benen van dipool vrij hangen van andere metalen voorwerpen op een afstand van het liefst enkele meters.